در دیدار رئیس و اعضای هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بیان شد: «تفسیر حقیقی قرآن، استخراج علوم، بویژه علوم انسانیِ اسلامی، از کتاب‌الله است.»
آیت الله محسن اراکی، پنجشنبه، ۳۰ آذر ۱۴۰۲، در دیدار رئیس و اعضای هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، شناسایی علوم انسانی اسلامی و نظریه‌پردازی در این ساحت را، رسالت اصلی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه دانست و اظهار داشت: خوشبختانه، حوزهٔ مقدس قم، استعدادهای بسیاری در این عرصه دارد.
ایشان، با تصریح بر این که علوم انسانی اسلامی و استخراج آن از متون دینی می‌بایست، در متن کار حوزه‌های علمیه باشد بیان داشت: از دیگر کارهایی که نیاز به برنامه‌ریزی ویژه‌ای دارد، استخراج علم منطق دلالت از مباحث اصولی و تکمیل آن است.
آیت الله اراکی همچنین خواستار گردآوری پیشرفت‌های صورت‌گرفته در عرصه علوم انسانی اسلامی شد و گفت: بزرگانی مانند امام خمینی (ره)، شهید محمدباقر صدر، علامه طباطبایی و بویژه استاد شهید مرتضی مطهری، و نیز آیت الله مکارم شیرازی، آثار ارزش‌مندی در این زمینه، از جمله در مباحث اقتصادی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و مانند آن داشته‌اند که می‌بایست برای بررسی و نقد آن‌ها و دستیابی به فرصت‌های علمی جدید، ذیل نظریه‌ای علمی، گردآوری و سامان یابند.
ایشان سپس، از ارتقای دانشکده اصول الدین قم به دانشگاه بین المللی علوم انسانی اسلامی علامه عسکری خبر داد و خواستار کمک پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در مراحل تأسیس این دانشگاه شد.
آیت الله اراکی با تاکید بر این که استنباط قانون‌ها و علوم انسانی اسلامی نیازمند تدوین فقه این‌گونه رفتارهاست خاطرنشان کرد: توفیق داشتیم در این عرصه، درس‌های فقه نظام سیاسی، فقه نظام اقتصادی و فقه فرهنگ را پیش ببریم و کتاب‌هایی در این زمینه منتشر کنیم. البته مباحث و درس علم الاجتماع الاسلامی نیز با حضور شماری از طلاب فرهیخته آغاز شده که امیدواریم با همت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پی‌گیری شود و به سرانجام مطلوب برسد.
آیت الله اراکی در ادامه، رابطه میان قانون علیت و اختیار انسان یا همان مبحث فلسفه جبر و اختیار را به عنوان ریشه بسیاری از علوم انسانی معرفی و خاطرنشان کرد: تجربه تبلیغی بنده در کشورهای اروپایی، بیان‌گر علاقه اندیشمندان غربی به این مباحث و نظریات نظریه‌پردازانی مانند شهید محمدباقر صدر، علامه طباطبایی و میرزای نائینی است.
ایشان، با ابراز تأسف از ارائه‌نشدن گستردهٔ این نظریات بدیع برای اندیشمندان بین المللی تصریح کرد: متاسفانه این مباحث چه‌بسا در دانشگاه های کشور هم غریب و مهجور است.